Nông thôn mới thông minh - bước tiến mới ở nông thôn

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021-2025 đặt ra mục tiêu đến năm 2025 có 80% số xã trong cả nước đạt chuẩn NTM, trong đó khoảng 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Trong các tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, có tiêu chí về xây dựng ít nhất một mô hình thôn (xóm) NTM thông minh.

Năm 2024, xã Liên Châu được UBND huyện là xã điểm xây dựng mô hình xã NTM thông minh. Hiện nay, cán bộ và nhân dân xã Liên Châu đang đẩy mạnh xây dựng, hoàn thiện về đích các tiêu chí theo quy định. Phát huy tiềm lực phát triển kinh tế - xã hội bằng việc ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật, xây dựng các thôn trên địa bàn hiện đại, thông minh.

Để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, xã phải hoàn thiện 3 nhóm tiêu chí bao gồm: Thu nhập bình quân đầu người, có ít nhất 1 "thôn thông minh" và lựa chọn lĩnh vực kiểu mẫu. Trong đó, "thôn thông minh" phải hội đủ các điều kiện: Có hạ tầng mạng internet băng rộng, cáp quang phủ sóng trên 80% hộ gia đình phổ cập dịch vụ mạng di động 4G, 5G đạt 100%; có mạng wifi miễn phí tại Nhà Văn hóa thôn hơn 90%; người dân trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh đạt hơn 70%; người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán điện tử.

Với sự tích cực, cố gắng và vào cuộc của cả hệ thống chính trị Huyện và xã, hình hài thôn thông minh Châu Mai đã hình thành trên địa bàn xã. Năm 2023, với việc hoàn thành về đích xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu, thôn Châu Mai được công nhận là thôn thông minh trên địa bàn huyện.

• THÔN, XÃ THỜI 4.0

Là địa bàn đầu tiên của xã Liên Châu được chọn xây dựng Mô hình “Thôn thông minh” - thôn Châu Mai, xã Liên Châu và chỉ sau 6 tháng từ ngày chính thức phát động đã được “số hóa” thực tế. Trưởng thôn Đào Quang Tầu vừa thoăn thoắt mở chiếc điện thoại thông minh trên tay, vừa chỉ cho chúng tôi thấy thôn, xóm giờ đã “thông minh” ra sao. Theo ông Tầu, Tổ công nghệ số cộng đồng của thôn đã cập nhật các trang zalo, facebook… để kết nối người dân trong thôn, cũng là kênh giao tiếp giữa Ban điều hành thôn và người dân. “Bây giờ, trao đổi, phổ biến các chương trình mới chỉ cần vài thao tác trên máy là xong” - Trưởng thôn Đào Quang Tầu vui vẻ nói và cho biết thêm, “nhiều công việc liên quan đến quản lý địa bàn hiện nay được thực hiện qua điện thoại, như việc điều chỉnh hệ thống chiếu sáng, loa phát thanh”.

Toàn thôn Châu Mai đang hướng đến nông nghiệp công nghệ cao. Hầu hết các gia đình trong thôn đều có ít nhất 1 điện thoại thông minh, các gia đình đều lắp đặt mạng internet tốc độ cao. Cách người dân ở Châu Mai tiếp cận công nghệ và ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày cũng tự nhiên, gần gũi như cách mà Ban vận động xây dựng Mô hình Thôn thông minh của thôn tuyên truyền, dân vận đến từng nhà. “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ” trở nên rõ nét và thực chất ngay từ các thôn, xóm.

Bí thư Chi bộ thôn Châu Mai – Quách Thiên Hùng cũng cho biết: Hiện tại, Ban vận động xây dựng Mô hình thôn thông minh thôn Châu Mai cũng đã triển khai hướng dẫn các hộ sản xuất, kinh doanh cá thể đăng ký tham gia các sàn giao dịch thương mại điện tử như postmart.vn, agri-postmart.vn... để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Trong năm 2023, thôn cũng lắp đặt thêm camera an ninh, phủ sóng hệ thống đèn năng lượng mặt trời chiếu sáng tất cả các tuyến đường, điều khiển bằng điện thoại thông minh.

Ông Vũ Minh Sơn - Chủ tịch UBND xã Liên Châu chia sẻ: Để bổ sung giữ vững tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu theo Bộ tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021-2025, từ tháng 3/2023, UBND xã Liên Châu đã triển khai xây dựng Mô hình Thôn thông minh. Trong đó phân công thực hiện 6 tiêu chí Mô hình Thôn thông minh giai đoạn 2021-2025, gồm hạ tầng kết nối internet, sử dụng thiết bị thông minh, xã hội, y tế, giáo dục, môi trường.

Trên các con đường dẫn vào thôn Châu Mai, những mảnh vườn nông nghiệp công nghệ cao, hạ tầng viễn thông đầu tư bài bản, thanh toán hóa đơn qua mạng, kết nối thông tin thời sự qua các trang mạng dùng chung… mới thấy rõ con đường “số hóa” đã và đang đi vào trong đời sống hàng ngày của bà con nơi đây.

Mô hình thôn thông minh là 1 trong 4 tiêu chí của xã NTM kiểu mẫu. Để đạt tiêu chí này, thôn cần có ít nhất một mô hình ứng dụng chuyển đổi số để sản xuất hàng hóa, ứng dụng quản lý tự động hóa. Trong đó, thôn có tổ công nghệ số cộng đồng; đại diện thôn có ứng dụng các nền tảng số để thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin, tiếp nhận và xử lý kịp thời phản ánh kiến nghị của người dân trong cộng đồng thôn; nhà văn hóa thôn được trang bị mạng wifi miễn phí; 100% trụ sở cơ quan, tổ chức và hộ dân trong thôn được gắn địa chỉ số trên nền tảng địa chỉ số Việt Nam (Vpostcode); 100% sản phẩm OCOP của địa phương được đưa lên sàn thương mại điện tử; có ít nhất 1 mô hình ứng dụng chuyển đổi số vào một trong các lĩnh vực.

Nhiều địa phương trên cả nước gặp khó khăn trong xây dựng NTM thông minh, khi điều kiện cơ sở vật chất tại nhiều hộ gia đình chưa đồng đều, ý thức trách nhiệm trong sử dụng mạng internet, camera chưa cao và chưa khai thác được lợi thế của internet trong lao động sản xuất, thế nhưng về xã Liên Châu mới thấy hình hài những thôn thông minh đã dần được hình thành, phát huy hiệu quả của chuyển đổi số trong đời sống Nhân dân, giúp người dân nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu thời gian, chi phí, tăng lợi nhuận, góp phần xây dựng xã Liên Châu, huyện Thanh Oai ngày càng giàu đẹp, văn minh.