Nếu như cách đây khoảng 30 năm về trước, Thanh Oai được biết đến là một huyện thuần nông với hai vụ lúa, một vụ màu và một số làng nghề tiêu biểu như: Giò chả Ước Lễ; Nón lá làng Chuông… thì ngày nay, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, nhất là nghị quyết số 26-NQ/TW khóa X và Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 về Nông nghiệp - Nông dân - Nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII. Cùng với sự phát triển vươn mình của đất nước, Thanh Oai đã trở thành một huyện nông thôn mới với gần một trăm sản phẩm OCOP đã được đánh giá công nhận và hàng chục mô hình sản xuất theo chuỗi sản xuất hàng hóa công nghệ cao, công nghệ sinh học hiện đại đem lại giá trị, hiệu quả kinh tế cao.

Ổi Kim An

   Năm 2024 được xác định là năm tăng tốc trong việc thực hiện Chương trình số 03 của Huyện ủy về “Phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên nền tảng phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn huyện Thanh Oai, giai đoạn 2021-2025”; là năm huyện chú trọng ưu tiên phát triển các sản phẩm OCOP, quảng bá sản phẩm tại các hội nghị, hội trợ, lễ hội trong và ngoài huyện, đặc biệt là tại chuỗi các sự kiện kỷ niệm 70 Ngày giải phóng Thủ đô. Đồng thời chú trọng phát triển, nhân rộng các mô hình kinh tế nông nghiệp, làng nghề đã và đang đem lại giá trị, hiệu quả kinh tế cao với những sản phẩm sạch, an toàn, thân thiện với môi trường. Theo đó, huyện ủy, HĐND, UBND huyện đã triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Hỗ trợ thúc đẩy sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ, thương mại điện tử các làng nghề, hàng thủ công mỹ nghệ, tạo thuận lợi thông thoáng cho các doanh nghiệp, đơn vị, các hộ sản xuất, kinh doanh hoạt động; phối hợp tích cực với Sở khoa học và công nghệ Hà Nội triển khai các nội dung liên quan đến công tác tuyên truyền, giới thiệu và đề cử tổ chức, doanh nghiệp tham dự Giải thưởng chất lượng Quốc gia; tăng cường công tác bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ, xây dựng các nhãn hiệu tập thể và xác lập quyền sở hữu nhãn hiệu tập thể cho các làng nghề và sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu. Từ sự nỗ lực, hợp tác hiệu quả của “bốn nhà” (Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp), đến hết năm 2024, trên địa bàn huyện đã có nhiều nhãn hiệu tập thể được công nhận như: sản phẩm Gạo Đỗ Động; Gạo chất lượng cao Bình Minh; Gạo thơm Bối Khê; Rượu làng Mai (xã Thanh Mai); lá Dong Tràng Cát (xã Kim An); Giò, chả Ước Lễ (xã Tân Ước); Giò chả Hoàng Trung (xã Hồng Dương). Các sản phẩm làng nghề được hỗ trợ xây dựng và xác lập quyền sở hữu nhãn hiệu tập thể như: Làng nghề Điêu Khắc Dư Dụ (xã Thanh Thùy); làng nghề Nón lá thôn Cao Xá (xã Cao Dương); Tương-Miến Cự Đà (xã Cự Khê)…và các sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP đã được hỗ trợ tem nhãn, thiết kế bao bì. Một kết quả đáng ghi nhận là toàn huyện đến nay có 95 sản phẩm OCOP đã được đánh giá, công nhận, trong đó năm 2024, huyện đã tổ chức thực hiện đánh giá,phân hạng 20 sản phẩm OCOP, trong đó 15 sản phẩm đạt tiềm năng 4 sao, 5 sản phẩm đạt 3 sao; Tỷ lệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên tổng sản phẩm nông nghiệp của huyện đạt 70%.

Sản phẩm OCOP của Thanh Oai

Sản phẩm OCOP của Thanh Oai

   Song song với chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP trên địa bàn, một điểm sáng ở Thanh Oai không thể không kể đến đó là những mô hình phát triển kinh tế với mức doanh thu hằng năm lên đến hàng tỷ đồng. Tiêu biểu như mô hình phát triển kinh tế của Hợp tác xã Hoàng Long - xã Tân Ước hoạt động theo chuỗi thực phẩm khép kín, thương hiệu A - Z (từ sản xuất con giống-thức ăn chăn nuôi-chăn nuôi-giết mổ-sơ chế, chế biến-bảo quản-vận chuyển-phân phối). Được thành lập năm 2013, với quy mô hiện nay, về chăn nuôi, HTX hiện có 420 nái sinh sản, 3.600 con lợn thịt; sản lượng ước đạt 1.400 tấn/năm, chăn nuôi theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2015, VietGap, an toàn sinh học…cùng với đó, HTX có một xưởng chế biến thức ăn chăn nuôi (cám vi sinh) công xuất 12 tấn/ngày; một khu giết mổ, sơ chế, chế biến thịt lợn. Sản phẩm của hợp tác xã Hoàng Long cung cấp vào các siêu thị, các cửa hàng tiện ích, chợ dân sinh và các bếp ăn tập thể trong toàn Thành phố. Đặc biệt, mô hình phát triển kinh tế của HTX Hoàng Long không chỉ sản xuất, cung ứng ra thị trường những sản phẩm thực phẩm sạch, an toàn đến người tiêu dùng mà còn đem lại hiệu quả kinh tế với mức doanh thu trung bình khoảng 40 tỷ/năm, lợi nhuận trung bình khoảng 4 tỷ/năm, đem lại thu nhập ổn định cho người lao động nơi đây với mức bình quân 10 triệu đồng/tháng.Cá nhân Chủ nhiệm HTX - ông Nguyễn Trọng Long đã vinh dự được công nhận là một trong 10 công dân Thủ đô ưu tú năm 2016.

Cơ sở sản xuất Giò chả Đức Tín - Làng Ước Lễ

Khu sơ chế, chế biến thịt lợn của HTX Hoàng Long

    Không giống với mô hình phát triển kinh tế của HTX Hoàng Long, mô hình gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống Nón lá làng Chuông - xã Phương Trung lại mang đậm đà bản sắc văn hóa Việt Nam với những câu ca như:

“…Ví bằng chiếc nón ai ơi

Giúp người lao động bao đời sao quên”

   Làng nghề Nón lá làng Chuông đã có từ lâu đời và ngày càng phát triển với nhiều sản phẩm nón đáp ứng với nhu cầu của thị trường, đến nay trên địa bàn xã có 11 sản phẩm nón, với trên 60 % dân số trong xã làm nghề.Trong đó tiêu biểu nhất phải kể đến hai nghệ nhân đó là chị Tạ Thu Hương và cơ sở sản xuất của anh Lê Văn Tuy có sản phẩm nón OCOP đạt 4 sao. Khác biệt với các làng nghề khác, làng nghề Nón lá làng Chuông bao gồm tất cả các thôn trong toàn xã Phương Trung và đã được tỉnh Hà Tây cũ nay là thành phố Hà Nội công nhận làng nghề truyền thống năm 2001.Phát triển làng nghề truyền thống kết hợp với phát triển du lịch trải nghiệm tại làng nghề đang đem lại nguồn thu kinh tế cho các hộ dân nơi đây. Mỗi năm, làng Chuông thu hút hàng trăm đoàn khách đến thăm quan, trải nghiệm làng nghề làm nón, trong đó có nhiều đoàn khách nước ngoài. Không chỉ thế, loại hình du lịch trải nghiệm tại làng nghề có nhiều cơ hội để phát triển hơn nữa khi sản phẩm làng nghề trên địa bàn huyện nói chung, hình ảnh chiếc nón lá làng Chuông nói riêng được quảng bá sâu rộng nhờ bạn bè trong nước và quốc tế sau khi khám phá, trải nghiệm. Hiệu quả kinh tế đem lại từ mô hình phát triển kinh tế làng nghề Nón làng Chuông cũng thật đáng ngưỡng mộ.Theo báo cáo của UBND xã Phương Trung, năm 2023, doanh thu từ nghề sản xuất nón mang lại ước khoảng 87 tỷ đồng. Riêng doanh thu của hai hộ nghệ nhân tiêu biểu của xã (Tạ Thu Hương và Lê Văn Tuy), mỗi hộ khoảng gần 2 tỷ đồng/năm. Đối với các lao động sản xuất thường xuyên của làng nghề, thu nhập mỗi tháng bình quân 4-6 triệu đồng.

Đoàn thẩm tra Nông thôn mới Trung ương đến khảo sát

tại làng nghề nón lá truyền thống - Làng Chuông, xã Phương Trung

   Với quy hoạch tuyến phát triển du lịch trải nghiệm làng nghề của huyện Thanh Oai từ điểm đầu là làng nghề Tương-Miến Cự Đà xã Cự Khê, đến Kim khí, điều khắc xã Thanh Thùy; Giò, chả Ước Lễ xã Tân Ước; Sơn tạc tượng Vũ Lăng,xã Dân Hòa và đặc biệt là Nón lá làng Chuông, xã Phương Trung.Cộng với các điều kiện hạ tầng giao thông được xây dựng đồng bộ, hiện đại và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch trải nghiệm sẽ góp phần phát triển bền vững kinh tế của huyện, là điểm đến hấp dẫn với du khách gần xa./.

Đồng chí Khuất Hữu Tuấn

                                                      HUV, Trưởng phòng Kinh tế huyện