Cách đây vừa tròn 50 năm, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, tài thao lược của Quân uỷ Trung ương, quân và dân ta đã làm nên chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, một biểu tượng sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, về ý chí kiên cường, bất khuất, bản lĩnh, trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Trong sự kiện lịch sử ấy, có hàng trăm, hàng ngàn người đã dũng cảm chiến đấu và phục vụ chiến đấu không tiếc máu xương, vượt qua hiểm nguy dưới “mưa bom bão đạn” để bảo vệ Thủ đô, giành lại nền độc lập tự do cho Tổ quốc. Một trong những tấm gương tiêu biểu như thế phải kể đến, đó là ông Nguyễn Văn Khoán, thôn Cát Động, Thị trấn Kim Bài.

    Ông Nguyễn Văn Khoán sinh năm 1945 ở một vùng quê giàu truyền thống cách mạng, tháng 2 năm 1964, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đang diễn ra ác liệt, đế quốc Mỹ chuẩn bị leo thang đánh phá miền Bắc, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, ông đã lên đường nhập ngũ và được biên chế vào Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 261, Quân chủng  Phòng không Không quân đóng tại Hà Bắc. Ở thời điểm đó, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã dự báo: “Sớm muộn rồi đế quốc Mỹ cũng sẽ đem B.52 ra đánh Hà Nội rồi có thua nó mới chịu thua. Phải dự kiến trước tình huống này càng sớm càng tốt, để có thời gian mà suy nghĩ chuẩn bị…Ở Việt Nam, Mỹ sẽ nhất định thua, nhưng nó chỉ thua sau khi thua trên bầu trời Hà Nội”. Theo đó, một đoàn cán bộ, chiến sỹ của nước ta nhanh chóng được cử sang Liên Xô để tham dự khoá đào tạo ngắn hạn về kỹ thuật tên lửa, trong đó, ông Nguyễn Văn Khoán vinh dự được tham gia khoá đào tạo ấy. Ông cho biết thêm, trong trạng thái bình thường chỉ học 6 giờ mỗi ngày, nhưng trước tình hình chiến sự ngày càng ác liệt, lớp học phải nâng thời lượng lên 9 giờ mỗi ngày để sớm hoàn thành khoá huấn luyện, trở về nước tham gia chiến đấu bảo vệ Thủ đô. Sau khi trở về nước, với những kiến thức về khoa học quân sự, đặc biệt là kỹ thuật tên lửa, ông đã vận dụng vào thực tiễn nhiệm vụ chiến đấu của mình, đó là lắp ráp, nạp nhiên liệu và tham gia vận chuyển tên lửa từ khu rừng cà phê Đông Hiếu, Tỉnh Nghệ An ra phía Tây Hà Nội để sẵn sàng đáp trả cuộc tập kích đường không chiến lược của đế quốc Mỹ cuối tháng 12 năm 1972. Do có những đóng góp xuất sắc trong đơn vị, năm 1966, ông vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Khi được hỏi về những kỷ niệm sâu sắc nhất trong cuộc đời quân ngũ, nhất là những ngày tháng không thể nào quên cuối tháng 12 năm 1972 ông đã trực tiếp được tham gia vào chiến dịch 12 ngày đêm để bảo vệ bầu trời Hà Nội. Như được cởi tấm lòng với biết bao kỷ niệm và niềm tự hào ùa về, ông Khoán phấn khởi cho biết: Trong chiến dịch 12 ngày đêm cuối năm 1972, đơn vị tôi được giao nhiệm vụ lắp ráp, nạp nhiên liệu cho tên lửa và vận chuyển tên lửa từ Nghệ An ra Hà Nội để đảm bảo cơ số tên lửa cho bộ đội phòng không không quân của ta đáp trả các đợt oanh kích bằng B.52 của đế quốc Mỹ. Nhất là những ngày sắp kết thúc chiến dịch (24; 25; 26; 27/12/1972), nguồn tên lửa để bắn B.52 sắp hết, chúng tôi phải làm nhiệm vụ gần như 24/24 giờ mỗi ngày trong điều kiện hết sức khốc liệt của chiến tranh, có thể hy sinh bất cứ lúc nào. Với mỗi chuyến trở  được 12 quả tên lửa, tổng cộng, đơn vị chúng tôi trở được 4 chuyến với tổng số 48 quả tên lửa đảm bảo kịp thời, an toàn, không bị tình báo Mỹ phát hiện. Một kỷ niệm đáng nhớ đó là có lần đơn vị được lệnh di chuyển về địa điểm bãi Vải, xã Lam Điền, huyện Chương Mỹ để lắp ráp tên lửa, mặc dù rất gần nhà, nơi có bố mẹ và những người thân đang sinh sống, nhưng vì nhiệm vụ chiến đấu và chấp hành kỷ luật quân đội, tôi cũng không xin phép được về thăm gia đình…

    Năm 1984, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, trở về với cuộc sống đời thường, phát huy truyền thống bộ đội cụ Hồ năm xưa, ông Nguyễn Văn Khoán đã tích cực tham gia vào các phong trào của địa phương. Với 5 năm là Thường vụ Đảng uỷ xã Kim An (khi đó chưa thành lập Thị trấn Kim Bài); 5 năm là Đảng uỷ viên Đảng uỷ Thị trấn Kim Bài; 10 năm làm Phó Chủ tịch Hội Người cao tuổi và 8 năm làm Chủ tịch MTTQ Thị trấn; 2 năm làm Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Cát Động. Dù ở cương vị nào, ông cũng luôn tận tâm, trách nhiệm, cần, kiệm, liêm, chính, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó. Với những đóng góp của mình trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và cho quê hương, ông đã được Nhà nước tặng thưởng  Huân Chương chiến sĩ vẻ vang hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân Chương kháng chiến chống Mỹ cứu nước; Huân Chương chiến công hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác.

    Tấm gương chiến đấu dũng cảm để bảo vệ Thủ đô, bảo vệ Tổ quốc như ông Nguyễn Văn Khoán, thôn Cát Động, Thị trấn Kim Bài kể trên thật đáng trân quý, là tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, đức hi sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, góp phần quan trọng cùng với các lực lượng cán bộ, chiến sĩ của quân và dân ta làm nên chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không”, buộc đế quốc Mỹ phải quay lại bàn đàm phán và ký Hiệp định Pa ri ngày 27/1/1973, rút quân về nước để nhân dân ta tiếp tục “đánh cho nguỵ nhào”, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đồng thời, ông còn là tấm gương mẫu mực trong gia đình, có nhiều đóng góp cho địa phương, thật đáng để cho thế hệ trẻ của Thị trấn Kim Bài nói riêng, Thanh Oai nói chung học tập và noi theo.

 

Trần Văn Nam